کردستان باس - ملا بختیار (عضو سابق شورای عالی سیاسی اتحادیه میهنی) روز دوشنبه ۱۴۰۳/۱۰/۱۰ یادداشتی به شرح زیر در مورد مذاکرات صلح ترکیه منتشر نمود:
پس از ۴۰ سال درگیری مسلحانه، نه ترکیه توانسته پ. ک. ک را نابود کند و نه پ. ک. ک با مبارزه مسلحانه به اهداف استراتژیک خود دست پیدا کرده است.
ربودن و زندانی شدن عبدالله اوجالان (رهبر پ. ک. ک) ربع قرن را به اتمام رسانده است، طبق قوانین ترکیه یک سیاستمدار پس از ۲۵ سال زندان می‌تواند آزاد شود. در این زمان که باید تصمیم نهایی در مورد آزادی اوجالان گرفته شود، ترکیه با بحران اقتصادی شدیدی مواجه است و ارزش لیر ترکیه کاهش یافته است؛ تورم تشدید شده و حزب جمهوری خواه ترکیه در آخرین انتخابات شهرداری ترکیه به پیروزی بزرگی دست یافت، همچنین دم پارتی نیز در کردستان ترکیه موفق بوده است.
همه این مسائل حزب عدالت و توسعه و دولت ترکیه را تحت فشار قرار داده است، کارشناسان ترک معتقدند که حزب عدالت و توسعه در حال تغییر سیاست خود است و می‌خواهد سیستم دولت‌داری را تغییر دهد. همچنین زمینه‌های اصلاح قانون اساسی ترکیه و انتخاب مجدد رئیس جمهور فعلی برنامه‌ریزی شده است.
مدتی است که هم رئیس جمهور ترکیه و هم دولت باغچلی (رئیس م. ه. پ - حزب ناسیونالیسم ترکیه) ، به آرامی درباره وجود کردها و چگونگی حل مشکل مسلحانه پ. ک. ک صحبت نموده و این بار بحث آن‌ها درباره آزادی عبدالله اوجالان است، حتی در نظر دارند اوجالان در پارلمان ترکیه در صورت پیشبرد روند صلح سخنرانی کند. اگر این فرض دلگرم کننده روی دهد، بنابراین روند صلح موفق خواهد شد.
پس از لغو معاهده سور در سال ۱۹۲۰ و تحمیل معاهده لوزان در سال ۱۹۲۳ در نتیجه عقب نشینی انگلیسی‌ها از حقوق کردها و اتحاد جماهیر شوروی و سازش لنین با کمالیست‌ها، پس از ۱۰۰ سال انکار موجودیت و حقوق کردها، صدها هزار قربانی و ویرانی بی‌شمار تمام مردم ترکیه این نخستین بار در جمهوری ترکیه است که رئیس جمهور و رهبر ناسیونالیست‌های ترک هم در مورد کردها صحبت می‌کنند و هم ایده راه حل را مطرح می‌کنند.
سرانجام دم پارتی به عنوان نماینده مبارزات دموکراتیک، مدنی و پارلمانی در کردستان ترکیه و ترکیه، پس از ۱۰ سال در روز ۲۰۲۴/۱۲/۲۸ اجازه یافتند با اوجالان دیدار کنند و دو تن از رهبران دم پارتی از زندان عبدالله اوجالان در جزیره امرالی بازدید نمودند.
این مسئله یک سیگنال سیاسی تاریخی برای آغاز روند صلح در ترکیه است که کردها و نیروهای سیاسی آن‌ها در این روند و در این مرحله از ترکیه و پس از حوادث سقوط بشار اسد چه در کردستان ترکیه و چه در کردستان سوریه نقش تعیین کننده‌ای در ترکیه، سوریه و منطقه دارند.
بر اساس اظهارات اوجالان در دیدار هیئت دم پارتی، آمادگی کامل برای توافق سیاسی، دموکراسی و برادری در ترکیه وجود دارد. سخنرانی‌های هیئت دم پارتی در کنفرانس خبری روز ۲۰۲۴/۱۲/۲۹ یک روز پس از دیدار با اوجالان نشان می‌دهند که همه نظرات اوجالان در مورد روند صلح را می‌پذیرند. بنابراین پس از سال نو درب زندان امرالی، از زندان رهبر بزرگ کُرد به دروازه آشتی در سراسر ترکیه و کردستان ترکیه تبدیل خواهد شد که البته کردستان سوریه و سوریه را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
برای به نتیجه رساندن چنین مذاکره‌ای در یک فرآیند پیچیده سیاسی خیلی زود است، به خصوص در کشوری مانند ترکیه که در ۱۰۰ سال گذشته دولت‌های مختلف بیش از ۷۵ سال کردها را ترک کوهستانی می‌دانستند اما از زمانی که حزب عدالت و توسعه به قدرت رسید این سیاست در قبال کردها به تدریج تغییر نمود. اصطلاح ترکی کوهستانی از فرهنگ سیاسی ترکیه پاک و ممنوعیت جشن نوروز نیز برداشته شده است.
اطلاع رسانی زبان کردی، چاپی، دیداری و شنیداری تا حدودی مجاز است، اما مشکل سیاسی کردها با وجود تمام تلاش‌های پنهانی که در دوران حکومت هر دو رئیس جمهور تورگوت اوزال و جلال طالبانی انجام شد به نتیجه نرسید؛ در دوره حزب عدالت و توسعه و رئیس جمهور فعلی پنجره آشتی برای اولین بار به طور رسمی باز شد.
باز شدن این پنجره سیاسی جدید، از باز شدن درب‌های آزادی اوجالان از امرالی و توافق سیاسی تاریخی کردستان ترکیه و جمهوری ترکیه، بخش اعظم این مسئولیت تاریخی بوده که مسئولیت آن بر عهده دولت ترکیه است، چرا که به درازای تاریخ حکومت‌های منطقه در هر چهار بخش کردستان، حقوق سیاسی کردها را انکار کرده‌اند. در مقابل دولت‌های متوالی (سلطنت، جمهوری، ناسیونالیسم) هر دولتی که سر کار آمد، رهبران کُرد برای مذاکره و راه حل مسالمت آمیز آماده بودند اما دولت‌ها همیشه فکر می‌کردند که به راحتی می‌توانند جنبش کردها را نابود کنند.
درس‌های تاریخ به ما می‌گوید که دولت‌ها می‌خواستند در اصل و نسب کُرد پایین بروند، از تمام سلاح‌های مرگبار خود برای نابودی کردها با حمایت قطب‌های غرب و شرق جهان استفاده کردند؛ از جمله سلاح شیمیایی، انفال و آوارگی ۵ هزار روستا (کردستان عراق) و تحمیل سیاست کمربند سبز شوونیسم بعثی سوریه تا ترک‌های کوهستانی دانش کردی در ترکیه، این بار از جنگ چالدران در سال ۱۵۲۴ بین صفویان و عثمانی‌ها و توافق آن‌ها برای تجزیه کردستان تا دوران قاجار و شاهنشاهی می‌رسد. مشکل کردها در کردستان ایران ریشه‌کن نشده است و دیر یا زود کردها نقش تعیین کننده‌ای سیاسی، دموکراتیک و آشتی در سطح ایران خواهند داشت.
در بحبوحه مذاکرات اولیه با عبدالله اوجالان، هنوز مشخص نیست که (که. ج. ک) یا رهبری قندیل و نیروهایشان این روند را چگونه ارزیابی و تصمیم نهایی آن‌ها چه خواهد بود. برای ما مهم است پیام خود را برای تاریخ بنویسیم که به شرح زیر است:
برای اینکه خواننده موضع ما را درک و فکر نکند که این نظر در نتیجه شرایط فعلی کردستان ترکیه و کردستان سوریه است، می‌خواهم به کتاب (انقلاب کردستان و تغییرات معاصر سالهای ۱۹۸۹-۱۹۹۲) که نوشته‌ام اشاره کنم: پس از جنگ سرد، فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و اروپای شرقی و عقب نشینی جمهوری چین از حمایت از مبارزات خلق‌ها، گفتیم که انقلاب مسلحانه چک جزو قوانین مبارزات آزادی خواهانه نیست و تنها قیام، مبارزه مدنی و نمایندگی راه دستیابی به حقوق دموکراتیک مردم تحت ستم و ظلم کشورهای تحت سلطه دیکتاتوری است.
از زمان قیام کردستان در سال ۱۹۹۱ این دیدگاه را بارها در نوشته‌ها و سخنرانی‌های خود تکرار نموده‌ام، در آخرین کتاب خود تحت عنوان کومله و چپ، مصاحبه با انور حسین و ژیلوان هلدنی که امسال منتشر شد، نه تنها گفته‌ام که مبارزه مسلحانه نمی‌تواند به اهداف استراتژیک مناطق کردستان دست یابد، بلکه تنها راه مبارزه برای تعیین سرنوشت، فشار مدنی، دموکراسی و مجلس است. همچنین تاکید کردیم که ترکیه فضای دموکراتیک دارد و امکان تغییر در راه است.
همچنان معتقدیم که یک فرصت تاریخی وجود دارد، اوجالان که ۲۵ سال است در زندان به سر می‌برد رهبر پ. ک. ک است، در پایان جنگ سرد، پیشگام مبارزات مسلحانه در کردستان ترکیه در سالهای ۱۹۸۴ تا ۲۰۲۴ بوده که خود به یک راه حل مسالمت آمیز اعتقاد دارد و به این عقیده رسیده است.
معتقدیم که اکثریت ملت ما از پ. ک. ک و دم پارتی انتظار دارند همین کار را انجام دهند و در دو جهت مختلف باید کمک مؤثری در ایجاد صلح باشند. در این روند قدرت حزب و مذاکره را به رهبر پ. ک. ک بدهند تا زمانی که روند به نتیجه نهایی مذاکرات برسد، اگر روند مذاکره به نتیجه صلح آمیز برسد؛ این یک پیروزی تاریخی بسیار مهم پس از مبارزات مسلحانه میر بوتان در سال (۱۸۳۷-۱۸۳۷) ، قیام یزدان شیر، انقلاب عبیدالله نهری ۱۸۸۰، دوره شیخ سعید پیران، آگری داخ (۱۹۲۶-۱۹۳۲) و… است و مبارزه مسلحانه مدنی در ترکیه و کردستان ترکیه برای نخستین بار به صلح منجر می‌شود، این یک پیروزی برای همه در ترکیه پیش از همه کردستان ترکیه است.
اوجالان، پ. ک. ک و دم پارتی تمام تلاش خود را کرده‌اند تا این روند به نتیجه برسد و در صورتی که خدایی ناکرده به نتیجه نرسد، نباید کردها را به خاطر آن مقصر دانست و آمریکا و اتحادیه اروپا باید در موفقیت این روند آشتی نقش داشته باشند، این امر منجر به عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا خواهد شد.
تنها مسئله که باقی می‌ماند این است که بگوییم: می‌دانیم که اثبات این روند آسان نیست، اما از افراطی‌ها می‌خواهیم که عجله نکنند. بگذار استراحت انقلابی خود را تمدید کنند و ببینند آیا عطش مذاکره یخ صدها سال ظلم کردها را در این زمستان سخت را آب می‌کند یا خیر؟