کردستان باس - برهم صالح (رئیس جمهور سابق عراق) روز پنجشنبه ۱۴۰۳/۹/۲۹ یادداشتی تحت عنوان «حمایت از مردم سوریه در ایجاد دمکراسی یک وظیفه است» به شرح زیر در روزنامه الشرق الاوسط منتشر کرد:
سقوط رژیم بعث سوریه باید مانند سقوط رژیم ظالم بعث عراق خبر خوبی برای منطقه و جهان باشد، در کنار آن باید مراقب بود که باقی ماندن ظالمان در قدرت فاجعه بار است و خروج آنها در صورت عدم برخورد عاقلانه و به دور از انتقام جویی داخلی و مداخله خارجی ممکن است فاجعه به بار آورد.
باید از سقوط رژیم بشار اسد به عنوان پیروزی آزادی و عدالت و آغاز رهایی مردم سوریه از ظلم و ظلم استقبال کرد. با قدردانی از اظهارات متوازن رئیس تحریر الشام، وضعیت کنونی نگران کننده است، زیرا گروههای مسلحی که ریشه در القاعده و داعش دارند؛ در بخشهای وسیعی از خاک سوریه حضور دارند.
سرنوشت سوریه جدای از مردم این کشور بلکه برای همسایگانش نیز مهم است، لبنان به شدت نیازمند به دست آوردن دولت غیر نظامی دموکراتیک خود و زندگی در ثبات و صلح پس از سالهای سخت درگیری و جنگ است.
در عین حال در بحبوبه تغییرات بزرگ در منطقه عراق مسیرهای مختلفی را پیش رو دارد، عراق باید به آنچه در سوریه میگذرد توجه کند، باید پناهگاهی برای برادران و همسایگان سوری خود باشد تا امنیت و ثبات برقرار شود؛ ما نمیتوانیم این نقش را ایفا کنیم مگر اینکه مشکلات اساسی سیستم حکومتی و تقویت جبهه داخلی در مواجهه با خطرات بازگشت به افراط گرایی و درگیریهای فرقهای که عراقیها در گذشته متحمل شدهاند، برطرف شود.
نمیتوانیم دستاوردهایی را که از زمان رژیم سرکوبگر بعث در سال ۲۰۰۳ حاصل شده است، مانند تصویب قانون اساسی و انتقال مسالمت آمیز قدرت و همچنین آنچه امروز در بازسازی و رشد اقتصادی میبینیم، انکار کنیم؛ با این حال مشکلات ساختاری هنوز وجود دارد که باعث تضعیف ساختار دولتی و فساد شده است، گروههای مسلح توانستهاند بودجه دولتی را تصرف کرده و احکام آن را زیر پا بگذارند و تهدیدی برای خود دولت عراق ایجاد کنند.
عراق باید روابط با همسایگان خود را بر اساس مفهوم دولت مستقل و روابط دولت با دولت بر اساس منافع متقابل و امتناع از مداخله خارجی در امور دیگری بازسازی کند، عراق نباید به پایگاه هیچ یک از همسایگان خود تبدیل شود.
اجازه دادن به هر طرف خارجی برای تسلط بر تصمیم گیری ملی عراق، حاکمیت را تضعیف و بیثباتی و عدم تعادل را در منطقه ایجاد میکند. قدرت دولت مستقل باید تقویت شود، ثبات عراق نمیپذیرد که دیگران به جای آن تصمیم بگیرند یا تحت نظارت بیگانگان قرار گیرند و از حاکمیت آن بکاهند؛ همانطور که تاریخ ثابت کرده تحت سلطه خارجی نیست.
بیانیه مرجعیت دینی در نجف مبنی بر قدرت دولت، کنترل سلاح از سوی دولت و مبارزه با فساد یک موضع تعیین کننده در یک لحظه تاریخی بود، ما به مواضع نجف عادت کردهایم که بالاترین درجه مسئولیت و توجه به منافع عراق را دارد.
برطرف نمودن مسئله کردها اقدامی الزامی است، کردها برای چندین دهه از حقوق سیاسی و فرهنگی خود محروم بودند؛ اولویت حل این ظلمها باید به رسمیت شناخته شود و حقوق کردها نیز رعایت گردد، چرا که کردها جزو مردم بومی منطقه هستند.
در سوریه این موضوع مستلزم تضمین حقوق کردها در هر راه حل سیاسی، تحکیم اصل اشتراک در کشور و حذف سیاستهای تبعیض آمیز و به حاشیه راندن دوران رژیم بعث است.
در عراق روابط بین دولت فدرال و دولت اقلیم کردستان باید به طور اساسی مورد بازنگری قرار گیرد و درگیریهای جاری بر سر درآمد، سرزمین، اداره و اختیارات باید حل و فصل شود.
زمان ثبات منطقه فرا رسیده است، ثبات در گرو مشروعیت نظامهای حکومتی است که از رضایت مردم آنها نشات میگیرد؛ با تمرکز بر دستیابی به رشد و پیشرفت اقتصادی و ایجاد فرصتهای شغلی برای جوانان و ریشهکنی تروریسم و افراط گرایی.