کردستان باس - مساحت میدان گازی کورمور ۵۱۰ کیلومتر مربع است و در منطقه چمچمال قرار دارد، همچنین جدای از اینکه بزرگترین میدان گاز طبیعی در اقلیم کردستان و عراق است، ذخایر اثبات شده آن ۱۶ تریلیون فوت مکعب برآورده شده است.
میدان کورمور
میدان کورمور در غرب ناحیه قادر کرم قرار دارد، این ناحیه تا سال ۱۹۷۶ بخشی از منطقه خورماتو بود، به عبارت دیگر جزئی از استان کرکوک محسوب می‌گردید؛ با این حال در همان سال به استان صلاح الدین اضافه شد. در سال ۱۹۸۷ بار دیگر ناحیه قادر کرم از نظر اداری به منطقه چمچمال اضافه گردید.
میدان کورمور در سال ۱۹۲۸ زمانی که شرکت نفت انگلیس یک اکتشاف اولیه را انجام داد و یک چاه حفر کرد، کشف شد؛ با این حال نفتی استخراج نکرد و کار در این میدان متوقف شد. بار دیگر در سال ۱۹۵۳ فعالیت خود را از سر گرفت، آن زمان کاوشگران بیشتر به دنبال نفت بودند با این حال دریافتند که این میدان حاوی گاز بیشتری تا ۱٫۸ تریلیون فوت مکعب است.
در پایان جنگ ایران و عراق پس از تخلیه ناحیه قادر کرم و عملیات انفال، دولت عراق بار دیگر از طریق شرکت نفت و گاز شمال، کار در میدان کورمور را از سر گرفته و چندین چاه جدید حفر کرد.
در سال ۱۹۹۰ رژیم سابق به دلیل جنگ کویت و تحریم‌های اقتصادی علیه عراق، عملیات در کورمور را به حالت تعلیق درآورد، پس از سقوط رژیم صدام حسین در سال ۲۰۰۳ میدان کورمور به دست دولت اقلیم کردستان افتاد.
در آوریل سال ۲۰۰۷ دولت اقلیم کردستان قراردادهایی را با شرکت‌های دانا گاز و کرسنت پترولیوم امضا کرد، این قرارداد به شرکت‌ها حق بازدید، توسعه، تولید، بازاریابی و فروش هیدروکربن‌ها را در میدان کورمور می‌بخشید.
تولید گاز در میدان کورمور
در اکتبر سال ۲۰۰۸ گاز در میدان کورمور تولید و گاز از طریق لوله ۲۴ اینچی به طول ۱۸۰ کیلومتر به ایستگاه‌های برق چمچمال و اربیل ارسال گردید.
از سال ۲۰۰۹ تغییراتی در سهام شرکت‌های دریافت کننده قرارداد کورمور ایجاد شده است، ائتلاف پریل پترولیوم تشکیل شد که شامل دانا گاز و الهلال بود که هر کدام ۵۰ درصد از سهام این قرارداد را به خود اختصاص دادند، سپس سهام مربوطه به آن‌ها با ورود سه شرکت MOV اتریشی، MOL مجارستانی و RWE آلمانی هر کدام با دریافت ۱۰ درصد سهام، به ۳۵ درصد کاهش یافت.
در نهایت این کار با شرکت دانا گاز امارات متحده عربی باقی ماند که خود را به عنوان بزرگترین تولید کننده گاز طبیعی منطقه‌ای در خاورمیانه معرفی نمود. این شرکت در دسامبر سال ۲۰۰۵ تاسیس و در بورس ابوظبی ثبت شد، علاوه بر اقلیم کردستان، در مصر و امارات نیز فعالیت دارد.
بگفته مجید جعفر (مدیر عامل شرکت دانا گاز) ، بر اساس برآوردهای انجام شده ۱۵ تریلیون فوت مکعب ذخایر گاز طبیعی در اقلیم کردستان وجود دارد و احتمالا ۸۰ تریلیون دیگر نیز وجود دارد.
بر اساس برآوردهای انجام شده تقاضای بازار اقلیم کردستان حدود یک میلیارد فوت مکعب در روز است.
بر اساس قرارداد با دولت اقلیم کردستان، شرکت دانا گاز تنها در میدان کورمور تولید و گاز و فرآورده‌های نفتی خود میدان را به فروش خواهد رساند، این امر موجب شده برخی بر این باور باشند که دولت اقلیم کردستان بهتر بود با این میدان کاری نداشته باشد چرا که سود زیادی به همراه نخواهد داشت.
شرکت دانا گاز اعلام کرد که تولید گاز در اقلیم کردستان را در اوایل سال ۲۰۲۲ به سطح بی‌سابقه‌ای رسانده است.
این شرکت اعلام نمود که توانسته تولید گاز از میدان کورمور را به ۴۵۲ میلیون فوت مکعب در روز افزایش دهد، به همین ترتیب میزان تولید نسبت به سال (۲۰۱۸) ، ۵۰ درصد افزایش یافت و این شرکت برنامه‌ریزی نمود تا ماه آوریل سال ۲۰۲۳ این مقدار را به ۷۰۰ میلیون فوت مکعب در روز برسد.
همان طور که خود شرکت دانا گاز اعلام کرد: پس از سال ۲۰۰۹ میدان کورمور تحت چندین بازسازی قرار گرفت که یکی از آن‌ها در سال ۲۰۲۰ به اتمام رسید، دو پروژه توسعه دیگر که در سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۲۲ اجرا شدند؛ ظرفیت تولید را ۶۰ درصد افزایش دادند، به طوری که سطح تولید روزانه گاز طبیعی از ۳۰۵ میلیون فوت مکعب در سال ۲۰۱۸ به ۵۰۰ میلیون فوت مکعب در پایان سال ۲۰۲۲ افزایش یافت.
شرکت داناگاز در سال ۲۰۱۹ قرارداد ۲۰ سالهای را با دولت اقلیم کردستان امضا کرد، این امر باعث شد تا شرکت امارات و شرکای آن تصمیم به افزایش تولید و فرآوری ۲۵۰ میلیون فوت مکعب گاز و ۷ هزار بشکه میعانات گازی در روز به منظور فروش به دولت اقلیم کردستان از طریق پروژه‌ای به نام کورمور ۲۵۰ را بگیرند، پروژه‌ای که بگفته این شرکت باید در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۴ و با مبلغ ۸۰۶ میلیون دلار سرمایه‌گذاری تکمیل شود، با این حال پروژه توسعه هنوز تکمیل شده است.
در آگوست ۲۰۲۴ شرکت دانا گاز در بیانیه‌ای اعلام کرد که کنسرسیوم پریل پترولیوم قرارداد خود را با شرکت اینترفلکس فسخ کرده است. شرکت اینترفلکس پیمانکار توسعه میدان گازی در کورمور ۲۵۰ بود.
همان طور که شرکت داناگاز اعلام کرد، دلیل لغو این قرارداد به دلیل عملکرد ضعیف شرکت اینترفلکس مرتبط بوده که به طور قابل توجهی بر توانایی شرکت در اجرای قرارداد خود تأثیر گذاشته و علاوه بر آن باعث تأخیر در توسعه کورمور ۲۵۰ و تکمیل نشدن آن در برنامه زمان بندی شده است، این جدای از تاخیر در روند توسعه کورمور ۲۵۰ است که طبق برنامه تکمیل نگردید.
شرکت پریل پترولیوم (ائتلاف شرکت‌های تحت مدیریت الهلال و دانا گاز) مجبور به مداخله مستقیم شد تا روند توسعه میدان کورمور به موقع تکمیل شود. پس از فسخ قرارداد شرکت اینترفلکس خود شرکت پریل پترولیوم به صورت مستقیم سایر مراحل فرآیند توسعه کورمور ۲۵۰ را دریافت کرد و اعلام نمود که این اقدام روند توسعه میدان کورمور را به مسیر اصلی بازگردانده است.
به طور کلی انتظار می‌رود پروژه کورمور ۲۵۰ تولید گاز از این میدان را از ۵۰۰ میلیون فوت مکعب به ۷۵۰ میلیون فوت مکعب افزایش دهد.
محصولات میدان کورمور
به طور کلی میدان کورمور سه نوع محصول دارد که شامل:
نخست: گاز طبیعی که میزان تولید روزانه آن ۵۰۰ میلیون فوت مکعب است که روانه نیروگاه‌های چمچمال، بازیان و اربیل می‌شود.
بر اساس اظهارات شرکت داناگاز بیش از ۸۰ درصد از کل برق تولیدی در اقلیم کردستان را تولید می‌کنند، بنابراین هرگاه این میدان با مشکلات فنی، تعمیرات و یا حملات موشکی مواجه شود؛ برق اقلیم کردستان دچار بحران می‌شود.
دوم: نفت میدان کورمور
بر اساس آخرین گزارش شرکت دانا گاز، تولید روزانه نفت در میدان کورمور ۳۸ هزار و ۲۰۰ بشکه است. این میزان نفت که پیش از این به منظور بهبود کیفیت به خط لوله نفت کردستان تزریق شده بود، در حال حاضر پس از توقف صادرات نفت اقلیم کردستان به دو شرکت داخلی فروخته می‌شود.
بر اساس آخرین گزارش‌ها در حال حاضر ماهانه ۴۰ هزار تن نفت از طریق این دو شرکت به ایران و از آنجا به دبی صادر می‌شود، قیمت نفت کورمور ۶۵۰ تا ۷۰۰ دلار در هر تن است، با همین نرخ ۱۰ درصد سود هر تن نصیب شرکت‌های صادرکننده می‌شود.
آنچه در مورد نفت کورمور به طور جدی مورد بحث قرار می‌گیرد این است که، چرا دولت و اداره اتحادیه میهنی در ساخت پالایشگاه در چمچمال برای تولید فرآورده‌های نفتی به ویژه بنزین برای تامین حداقل نیازهای منطقه و به جای صادرات با قیمتی بسیار ارزانتر از بازار جهانی شکست خورده‌اند؟
تولید نفت میدان کورمور از سال ۲۰۱۶ تا سال ۲۰۲۰ به شرح زیر بوده است:
سال ۲۰۱۶: روزانه ۱۳ هزار بشکه.
سال ۲۰۱۷: روزانه ۱۳ هزار بشکه.
سال ۲۰۱۸: روزانه ۱۵ هزار بشکه.
سال ۲۰۱۹: روزانه ۱۵ هزار بشکه.
سال ۲۰۲۰: روزانه ۱۵ هزار بشکه.
سوم: گاز LPG میدان کورمور
گاز LPG شامل مصارف خانگی است و روزانه هزار و ۱۵۰ تن تولید می‌شود. بر اساس گزارش‌های منتشر شده، روزانه ۶۵۰ تن از طریق تانکر و ایران روانه افغانستان می‌گردد، هر تن آن به مبلغ یک میلیون و ۲۰۰ هزار دینار به بازارهای خارجی فروخته می‌شود و این شرکت به ازای هر تن نفتی که که به خارج صادر می‌کند ۶۰۰ دلار سود به دست می‌آورد.
شرکت داناگاز، گاز LPG کورمور را برای بازار داخلی به شرکت ساوس کردستان که یک شرکت داخلی است می‌فروشد. این شرکت گاز را با تانکر به تمام استان‌های اقلیم کردستان انتقال می‌دهد و بقیه را روانه افغانستان می‌کند. هر تن گاز LPG برای بازار داخلی به ازای هر تن به قیمت ۵۱۸ هزار دینار به فروش می‌رسد.
خط کورمور- بازیان - عربت
بر اساس گزارش‌های منتشر شده، اداره کل اتحادیه میهنی اخیرا با یک شرکت ایرانی برای احداث خط لوله گاز از کورمور به دو منطقه صنعتی بازیان و عربت مذاکره کرده است.
بر اساس اظهارات ارائه شده طول این خط لوله ۱۴۷ کیلومتر بوده و درآمد تخمینی این پروژه ۱۵ تا ۲۰ میلیون دلار در ماه است که به اداره کل اتحادیه میهنی بر می‌گردد.
اتحادیه میهنی به عنوان حزب حاکم در این منطقه که میدان کورمور در آن قرار دارد، از سال ۲۰۱۹ برای معامله با دولت فدرال عراق با گاز این میدان برنامه ریزی کرده است.
در سال ۲۰۲۱ پیش از حوادث داخلی ۱۷ جولای اتحادیه میهنی (بروز اختلاف پسرعموها و حل و فصل اتحادیه میهنی برای پسران جلال طالبانی) ، هیئت اتحادیه میهنی مخفیانه با وزارت نفت عراق وارد مذاکره شد.
اتحادیه میهنی در این مذاکرات پیشنهاد کرد که شرکتی به نام شرکت گاز سلیمانیه با مشارکت دولت فدرال عراق تأسیس کند. این شرکت یک سرمایه گذاری مشترک بین استان سلیمانیه و وزارت نفت عراق خواهد بود و تمامی میادین نفت و گاز در مناطق تحت کنترل اتحادیه میهنی (تق‌تق، کورمور، حسیره، چیا سرخ) با میادین کرکوک و خانقین را کنترل خواهد کرد.
ماهیت این پروژه لوله کشی گاز کورمور به هر خانوار در منطقه سبز بود، سپس در صورت موافقت حزب دمکرات کردستان باید این پروژه به کل کردستان گسترش یابد.
کسانی که جزو کارشناسان انرژی در اتحادیه میهنی بودند در این باره گفتند: گاز محدوده اتحادیه میهنی می‌تواند نیازهای داخلی عراق را تامین می‌کند و دیگر عراق ملزم به خرید گاز از ایران برای بهره برداری از نیروگاه‌ها نخواهد بود. آمریکایی‌ها از این اقدام حمایت می‌کنند و اتحادیه میهنی از مقامات انرژی آمریکا تضمین‌هایی دریافت کرده است، اما چنین اقدامی می‌تواند باعث نگرانی و خشم ایرانی‌ها شود؛ به ویژه اینکه گاز کردستان به جایگزینی برای گاز ایران در عراق تبدیل خواهد شد.
از آن زمان تاکنون اتحادیه میهنی می‌خواهد همه این کارها را به شرطی انجام دهد که بغداد حقوق و هزینه‌های سلیمانیه را جداگانه تامین و به طور مستقیم با استان سلیمانیه معامله کند، نه از طریق دولت اقلیم کردستان و حزب دمکرات کردستان. شاید به همین دلیل است که در سالهای اخیر مسرور بارزانی (نخست‌وزیر اقلیم کردستان) به طور آشکار در مقابل پارلمان اقلیم کردستان گفت: مواردی وجود دارد که ما نمی‌توانیم به آن‌ها رسیدگی کنیم زیرا ممکن است منجر به جنگ داخلی شود.
در سالهای اخیر، اتحادیه میهنی و حزب دمکرات کردستان بر سر نحوه برخورد با گاز کورمور میدانی که منبع اصلی گاز نیروگاه‌ها و خانوارهای اقلیم کردستان است، به طور فزاینده‌ای دچار اختلاف شده‌اند.
فوریه سال ۲۰۲۲ رجب طیب اردوغان (رئیس جمهور ترکیه) به صورت رسمی نیچروان بارزانی (رئیس اقلیم کردستان) را به آنکارا دعوت کرد.
پس از این دیدار رئیس جمهور ترکیه به صورت رسمی از رئیس اقلیم کردستان درخواست نمود تا گاز طبیعی کردستان را به ترکیه صادر کند.
این اظهارات اردوغان کافی بود تا اقلیم کردستان تحت فشار شدید دولت فدرال عراق و جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد به ویژه این که در همین زمان بود که مدیر شرکت دانا گاز در اظهاراتی گفت: می‌توانیم با گاز چمچمال سوخت عراق و ترکیه را تامین کنیم.
در همان ماه فوریه که نیچروان بارزانی از ترکیه بازدید کرد، دادگاه عالی فدرال عراق پس از ۱۰ سال به طور ناگهانی در مورد شکایت وزارت نفت عراق حکمی صادر و قانون نفت و گاز اقلیم کردستان را لغو کرد و به اقلیم کردستان دستور داد تا نفت و گاز خود را به بغداد تحویل دهد.
این حُکم موقعیت اقلیم کردستان در عراق را تضعیف نمود و به عقب راند. پیش از این اگر هیئت‌های اقلیم کردستان در مذاکرات خود برای تشکیل دولت عراق درباره اجرای ماده ۱۴۰ به منظور تعیین سرنوشت مناطق مورد مناقشه و سهم اقلیم کردستان از بودجه عمومی عراق صحبت می‌کردند، با این وجود از آن زمان تاکنون موضوع اصلی مذاکرات آن‌ها سرنوشت نفت و گاز اقلیم کردستان بوده است.
در اواسط سال ۲۰۲۲ تلاش برای صادرات گاز طبیعی اقلیم کردستان به ترکیه مانند نفت اجرایی شد، دولت اقلیم کردستان رسما به شرکت کار دستور داد تا کار ساخت خط لوله گاز از میدان کورمور به دهوک را آغاز کند، با این حال نیروهای امنیتی اتحادیه میهنی از فعالیت شرکت کار جلوگیری کردند.
بافل طالبانی (رئیس اتحادیه میهنی) در ۲۸ آوریل سال ۲۰۲۲ با نمایندگان دیپلماتیک کشورها، سازمان‌ها و نهادهای بین المللی در اربیل دیدار کرد. در این دیدار درباره صادرات گاز کردستان بحث و تبادل نظر شد، بافل طالبانی در این باره گفت: باید قرارداد و روش‌های آن برای مردم اقلیم کردستان تشریح گردد و نمی‌خواهیم رنج دیگری به منطقه خود تحمیل کنیم.
وی افزود: باید بر روی این پرونده شفاف کار شود و شهروندان اقلیم کردستان باید بخشی از این روند باشند، اگر تلاشی فراتر از این مطالبات باشد؛ خط لوله گاز باید از روی جنازه بافل طالبانی به خارج صادر شود.
از آن زمان تاکنون سرنوشت گاز کورمور بین دو پروژه مختلف بین اتحادیه میهنی و حزب دمکرات کردستان معلق مانده است، پروژه حزب دمکرات کردستان شامل صادرات گاز مازاد به ترکیه است، در حالی که پروژه اتحادیه میهنی معامله با دولت فدرال عراق از طریق گاز است.
میدان کورمور بین دادگاه و بمباران
کورمور نه تنها بین پروژه‌های اتحادیه میهنی و حزب دمکرات کردستان گرفتار شده، بلکه شرکت نفت شمال که متعلق به وزارت نفت عراق است؛ می‌خواهد این میدان را از اقلیم کردستان پس بگیرد.
پنجم ماه می، سال ۲۰۲۲ شرکت نفت شمال بیانیه‌ای صادر و اعلام کرد: دولت اقلیم کردستان در زمینه میادین نفتی متعلق به شرکت نفت شمال از جمله خورمله، آوانا، صفیه و کورمور زیاده روی کرده است، شرکت نفت شمال علیه دولت اقلیم کردستان در دادگاه‌های عراق در خصوص میادین نفتی خورمله و کورمور شکایت کرده است.
با وجود شکایت شرکت نفت شمال، در ژوئن سال ۲۰۲۲ میدان کورمور طی سه روز، سه مرتبه توسط موشک مورد حمله قرار گرفت.
میدان کورمور پیش از این حمله موشکی، ۹ مرتبه دیگر با موشک و پهپاد مورد حمله قرار گرفته بود. از آن زمان تاکنون هیچ گروهی مسئولیت این حملات را بر عهده نگرفته است و انگشت اتهام به طور غیرمستقیم به سمت گروه‌های مسلح حشدالشعبی نزدیک به جمهوری اسلامی ایران نشانه رفته است.
هر زمان که صحبت از صادرات گاز کورمور به ترکیه یا افزایش تولید از میدان کورمور و ارسال آن به عراق می‌شود حملات نیز آغاز می‌شود، ایران گاز طبیعی خود را به عراق می‌فروشد و نگران این است جایگزین گاز در میدان کورمور ایجاد گردد.
گاز کورمور به منظور تامین برق کرکوک
وزارت نفت عراق در تاریخ ۲۰۲۳/۱۱/۶ اعلام نمود: خط لوله ۱۶ اینچی گاز میدان کورمور به نیروگاه کرکوک ظرفیت انتقال ۱۰۰ فوت گاز در روز را دارد.
این خبر برای وزارت منابع طبیعی اقلیم کردستان غیرمنتظره بود و به سرعت بی‌اطلاعی خود از این معامله اعلام کرد، در همین حال مقامات ارشد اتحادیه میهنی به عنوان مسئولان میدان کورمور بی‌اطلاعی خود را از این موضوع نشان دادند.
با این حال بعدها مشخص شد وزارت نفت عراق بر اساس مصوبه شورای وزیران عراق به شماره ۲۳۳۹۲ سال ۲۰۲۳ قراردادی با شرکت هلال امارات برای خرید گاز کورمور امضا کرده و این شرکت سهم خود از گاز را به نیروگاه کرکوک فروخت.
عودی عواد (نماینده مجلس عراق) شکایتی قانونی را در دادگاه عالی فدرال عراق درباره این پرونده ثبت کرد، در تاریخ ۲۰۲۳/۱۲/۴ این شکایت به این دلیل که شاکی آن هیچ منفعت درباره موضوعی که بر اساس آن شکایت کرده ندارد، رد شد؛ با این حال اطلاعات جدیدی در مورد این پرونده را آشکار ساخت.
وکیل محمد شیاع سودانی (نخست‌وزیر عراق) آن زمان، دو پاسخ در مورد پرونده خرید گاز کورمور برای ایستگاه گاز کرکوک به دادگاه فدرال ارائه کرد. پاسخ نخست در تاریخ ۱۳ سپتامبر سال ۲۰۲۳ و پاسخ دیگر در تاریخ ۱۲ اکتبر سال ۲۰۲۳ بود.
بر اساس اظهاراتی که در پاسخ وکیل نخست‌وزیر عراق آمده، شورای وزیران فدرال با توجه به اختیارات خود که در ماده ۸۰ قانون اساسی آمده، به وزارت نفت دستور داد گاز میدان کورمور را از شرکت الهلال امارات خریداری کند، این امر به منظور تامین منابع جایگزین انرژی برای نیروگاه‌ها با در نظر گرفتن افزایش دما و کاهش زمان برق رسانی به شهروندان است.
وکیل نخست‌وزیر عراق در بخشی دیگر از جوابیه خود گفت: مذاکرات با شرکت الهلال امارات که در میدان کورمور فعالیت می‌کند، از سال ۲۰۲۰ آغاز شده و با رفع تمامی مسائل حقوقی، روند خرید گاز میدان کورمور از این شرکت طبق احکام دادگاه فدرال انجام گردید.
وکیل محمد شیاع سودانی به منظور دفاع از این تصمیم دولت در دادگاه گفت: تصمیم دولت برای خرید گاز کورمور هیچ نشانه‌ای از فعالیت مجدد قراردادهای منعقد شده توسط دولت اقلیم کردستان را ندارد. این قراردادها قبل از حُکم دادگاه فدرال اثرات جانبی بر جای گذاشته است و شامل گاز تولید شده است که نمی‌توان آن را دوباره به این میدان بازگرداند، خرید این محصول به معنای تایید قرارداد منعقده شده بین دولت اقلیم کردستان و شرکت سرمایه گذاری (شرکت الهلال امارات) نیست. جدای از این حُکم دادگاه فدرال (به شماره ۵۹ سال ۲۰۱۲ و مجموعه شماره ۱۱۰ سال ۲۰۱۹) به لغو یا ادامه قرار دادهای منعقد شده بر اساس قانون نفت و گاز اقلیم کردستان اشاره‌ای نکرده است. (این قانون توسط دادگاه فدرال لغو شده است.)
به دلیل اینکه عودی عواد از وزارت نفت شکایت کرده بود، در این خصوص وکیل وزارت نفت در تاریخ ۱۵ اکتبر سال ۲۰۲۳ لایحه‌ای را با ذکر دلایل مشابه وکیل نخست‌وزیر عراق به دادگاه فدرال درباره خریداری گاز از میدان کورمور توسط وزارت نفت ارائه کرد. با این حال دلایل دیگری نیز برای این حُکم عنوان شده که عبارتند از:
• هزینه خرید گاز کورمور کمتر از گاز ایران و بیشتر از گاز بصره است.
• تاکنون برای خرید گاز کورمور قراردادی با الهلال امارات منعقد نشده است.
• نقش وزارت نفت تنها محدود به لجستیک مربوط به حمل و نقل و توانبخشی است. چرا که در این مسئله وزارت برق ذینفع قرارداد برنامه ریزی شده با الهلال و مشابه واردات گاز ایران است.
• وزارت نفت همچنان می‌خواهد اقدامات قانونی لازم را برای اطمینان از قانونی بودن قرارداد انجام دهد، به نحوی که با قانون لازم الاجرا و آرای صادره از دادگاه مغایرت نداشته باشد.
به دلیل این که در شکایت مطرح شده از سوی عودی عواد وی به عنوان شاکی معرفی شد، وزارت دارایی فدرال وکیل خود را به دادگاه فدرال فرستاد و در لایحه خود اعلام نمود، برای خرید گاز تولیدی میدان کورمور از شرکت الهلال امارات در گروه پریل پترولیوم که در حال حاضر در میدان کورمور در اقلیم کردستان سرمایه گذاری می‌کند، مبلغی به نفع وزارت نفت پرداخت نشده است.
وکیل وزارت دارایی فدرال در اظهاراتی اعلام کرد: وزارت دارایی هیچ درخواستی برای تخصیص مبلغی در چارچوب قانون بودجه برای خرید گاز از میدان کورمور دریافت نکرده است.
کورمور در دادگاه لندن
قرارداد تولید گاز از میدان کورمور یکی از بدیهی‌ترین چالش‌های پیش روی وزارت منابع طبیعی در اکتبر سال ۲۰۱۳ بود. چالشی که در رسانه‌ها و جامعه اقلیم کردستان به عنوان یک شکست بزرگ برای این وزارتخانه تلقی و پرونده این مشکل به دادگاه لندن رسید.
در اینجا متن اطلاعیه وزارت منابع طبیعی اقلیم کردستان را منتشر می‌کنیم که ۳۰ آگوست ۲۰۱۷ اعلام شد.
متن اطلاعیه وزارت منابع طبیعی اقلیم کردستان در تاریخ ۳۰ آگوست ۲۰۱۷
اطلاعیه مطبوعاتی مشترک دولت اقلیم کردستان و کنسرسیوم پریل پترولیوم درباره حل و فصل نهایی همه اختلافات بین آن‌ها.
توافق حل اختلافات بین دولت اقلیم کردستان عراق و شرکت‌های (دانا گاز، الهلال پترولیوم بین المللی، پریل پترولیوم) که با هم کنسرسیوم نام دارد.
چهارم آوریل سال ۲۰۰۷ دولت اقلیم کردستان و کنسرسیوم شرکت‌ها با هم تفاهم نامه سرمایه گذاری در دو حوزه کورمور و چمچمال امضا کردند، با این حال بر سر برخی از موضوعات این توافق اختلافاتی به وجود آمد و ۲۱ اکتبر سال ۲۰۱۳ این اختلاف بر اساس قوانین دادگاه بین المللی داوری لندن به دادگاه داوری بین المللی ارجاع و تحت پرونده شماره ۱۳۲۵۲۷ برای تصمیم گیری در مورد اختلاف توسط چندین قاضی داوری در لندن ثبت شد.
طرفین امروز به طور مشترک توافق کردند که در نهایت تمام اختلافات بین خود را به روشی دوستانه از طریق پایان داوری و هر فرآیند مرتبط با دادگاه و پایان دادن به تمام دعاوی معلق بین خود حل کنند، این موارد شامل مطالبه جبران خسارت ناشی از کنسرسیوم در مقابل دولت اقلیم کردستان است. طرفین همچنین توافق کردند که سازوکاری برای بازپرداخت مبلغ ۲ میلیارد و ۲۳۹ میلیون دلار ایجاد کنند، همچنین طرفین توافق کردند که به سرعت شروع به توسعه بیشتر فرصت‌های پیش بینی شده در قرارداد ۲۰۰۷ در منافع مشترک طرفین کنند.
نکات برجسته توافقنامه حل اختلافات به شرح زیر است:
• دولت اقلیم کردستان ۶۰۰ میلیون دلار به پریل پرداخت می‌کند.
• دولت اقلیم کردستان ۴۰۰ میلیون دلار اضافی به پریل ارائه خواهد کرد که باید در حساب ویژه‌ای واریز شود و صرف سرمایه گذاری در توسعه بیشتر برای توسعه تولید می‌شود.
• بر اساس این توافقنامه، پریل تولید گاز از میدان کورمور را با ظرفیت ۵۰۰ فوت در روز به عنوان گاز اضافی تا ۱۶۰ درصد از سطح تولید فعلی خود را افزایش خواهد داد، انتظار می‌رود تولید گاز در حدود دو سال دیگر آغاز شود.
• مابقی مبلغ رای داوری که یک میلیارد و ۲۳۹ میلیون دلار است دیگر به عنوان بدهی بر عهده دولت اقلیم کردستان نخواهد بود. بلکه به عنوان هزینه‌های متحمل شده توسط کنسرسیوم طبقه بندی و ثبت می‌شود که معلق باقی مانده و واجد شرایط بازیابی از درآمدهای سرمایه‌گذاری در زمینه‌های توافقنامه سال ۲۰۰۷ مانند هزینه‌ها هستند.
• تخصیص سهم پریل از درآمدهای آتی در زمینه‌های مشخص شده در توافق نامه سال ۲۰۰۷ بر اساس همان اصول قابل اجرا در سطح سود ناخالص شرکت‌های نفتی بین المللی در چارچوب قراردادهای اشتراک تولید در اقلیم کردستان خواهد بود. این نقطه از قرارداد تسویه، وجود خطرپذیری‌های اضافی سرمایه گذاری و سرمایه در زمینه توسعه گاز طبیعی نسبت به توسعه نفت و پس از بازیابی هزینه سرمایه گذاری که کنسرسیوم انجام خواهد داد را در نظر می‌گیرد، پس از آن ۷۸ درصد از درآمد به دولت اقلیم کردستان و ۲۲ درصد به پریل اختصاص خواهد یافت.
• توافق طرفین در مورد مرزبندی میدان کورمور و دولت اقلیم کردستان به کنسرسیوم این امکان را داده است که در هر دو بلوک ۱۹ و ۲۰ سرمایه گذاری کند و این دو بلوک به مناطق توافقی ۲۰۰۷ اضافه شد و کنسرسیوم متعهد به سرمایه گذاری اولیه در این بلوک‌ها و توسعه بلوک‌های کشف شده در صورت تجاری بودن منابع نفت و گاز است.
• دولت اقلیم کردستان ۵۰ درصد گاز مازاد تولید شده در آینده را طبق شرایط مورد توافق طرفین خریداری خواهد کرد و ۵۰ درصد باقیمانده گاز مازاد تولید شده را که ۲۵۰ فوت مکعب است، برای گاز رسانی به نیروگاه‌های برق اقلیم کردستان استفاده خواهد کرد و هر دو از طریق پریل به مشتریان بخش خصوصی در عراق به فروش می‌رسد و یا از طریق صادرات به بازار عرضه خواهد شد و می‌تواند به منظور توسعه تولید برق در داخل عراق به دولت اقلیم کردستان فروخته شود.
• همچنین پریل برنامه‌های آموزشی محلی را گسترش داده و فرصت‌های شغلی را برای دستیابی به بالاترین سطح استفاده از منابع محلی و حمایت از جامعه محلی از طریق فعالیت‌های مرتبط با برنامه‌ها و پروژه‌های مسئولیت اجتماعی مشترک فراهم می‌کند.
• طرفین به طور مشترک از کلیه دعاوی حقوقی خود در دادگاه داوری و سایر مراحل مربوط به دادگاه چشم پوشی کردند.
• طرفین برخی از شرایط و ضوابط قرارداد سال ۲۰۰۷ از جمله تمدید قرارداد تا سال ۲۰۴۹ را اصلاح و شفاف سازی کردند.
طرفین از این توافق استقبال کردند و مشتاق همکاری برای دستیابی به بالاترین فرصت‌ها در زمینه‌های مورد توافق هستند. این شرایط به نفع مشترک طرفین و همچنین منافع مردم اقلیم کردستان و عراق است که از افزایش درآمد عمومی و تامین برق بهتر بهره‌مند خواهند شد و طرفین این توافق معتقدند که این توافق به سرمایه گذاران بین المللی تاکید می‌کند که اقلیم کردستان محیطی جذاب و امن برای سرمایه گذاری است.
آشتی هورامی (وزیر وقت منابع طبیعی دولت اقلیم کردستان) در سخنانی درباره این توافق گفت: سرمایه‌گذاری این شرکت‌ها در تولید گاز تاکنون با حمایت از تولید برق مقرون به صرفه و مزایای قابل توجهی برای اقلیم کردستان به همراه داشته است.
وی افزود: از نتیجه این توافق خوشحالیم چرا که علاوه بر توسعه بخش تولید گاز طبیعی در اقلیم کردستان، فصل جدیدی را در روابط بین طرفین باز خواهد کرد و آن را در سطح عالی جدیدی قرار می‌دهد.
همچنین مجید جعفر (مدیر اجرایی شرکت نفت الهلال و مدیر عامل شرکت اماراتی داناگاز) در سخنانی گفت: این شرکت‌ها همواره تعهد خود را برای حل مسالمت‌آمیز در راستای توسعه مناسب میدان‌های کورمور و چمچمال اعلام کرده‌اند و ما خرسندیم که در چارچوب این توافق مهم پس از مذاکرات سازنده با دولت اقلیم کردستان، متعهد به دستیابی به ارزش تمام زمینه‌های مورد علاقه طرفین هستیم.
وی در پایان گفت: همچنین بر تسویه کلیه بدهی‌ها و از سرگیری هماهنگی کامل بین طرفین که چشم انداز مثبتی را برای سرمایه گذاری بیشتر و آگاهی کامل از در دسترس بودن فرصت‌های منابع بزرگ در مناطق تحت پوشش قرارداد را ارائه می‌دهد، تاکید داریم.